Natuurherstel op eiland De Zaag

Martens en Van Oord is dit project in opdracht van Rijkswaterstaat in maart 2016 gestart. Eind 2017 was het project gereed.

Maatregelen Groote Zaag

Bij natuurherstel komt heel wat kijken. Zo ook op eiland de Zaag, waar Martens en Van Oord twee deelgebieden onder handen heeft genomen. Groote Zaag is een natuurgebied in het westelijk deel. Langs de nieuwe Maas is 300 meter oeververdediging aangelegd. Hierachter is een krekenstelsel met een geleidelijke overgang van nat naar droog gecreëerd. Het nieuwe krekenstelsel staat continue onder water. De stroming en waterstand in de kreken veranderen onder invloed van het zoetwatergetij. De slikkige oevers staan onder water bij vloed en vallen droog bij eb. Dit is een natuurlijke inrichting voor de rivierdelta. Het biedt de juiste omstandigheden voor fauna zoals vissen, vogels en bevers en flora zoals bies, lisdodde en riet. Invaartbeperking zorgt voor bescherming van flora en fauna in het zoetwatergetijdengebied.

Er zijn hier ook een beheer-, wandel- en laarzenpad aangelegd met een brug over de nieuwe kreek en diverse uitkijkpunten. De toegang tot het gebied is vriendelijker gemaakt. Er zijn parkeerplaatsen, een toegangspad, fietsvoorzieningen en een plantsoen aangelegd.

Oostelijk Balkengat

Het oostelijk Balkengat is er een ondiepe zone achter een langsdam, die vrijwel altijd onder water staat. Aan de zijde van de Bakkerskil zijn twee strekdammen aangelegd en de baai tussen de twee dammen is opgehoogd, zodat er rivierbos en een waterzone konden ontstaan. Deze nieuwe natuur is niet toegankelijk voor recreatie.

Aanpassing ontwerp

Er ging heel wat denkwerk vooraf aan dit project. Door invloed van de getijden stijgt het water twee keer per dag. Om materieel te kunnen verrijden over het eiland is er een zandbaan aangelegd. Daarnaast is het ontwerp zo aangepast dat er via een van de kreken in het gebied met kleine schepen en duwbakken in- en uitgevaren kon worden. Op deze manier kon uitgegraven grond naar het oostelijk Balkengat vervoerd worden om er nieuw land mee aan te leggen.

Herstel oorspronkelijke natuur

Door het afsluiten van grote zeearmen is er in veel riviermondingen geen eb en vloed meer. Er is dus weinig uitwisseling tussen zee en rivieren en hierdoor was de natuur die voorkwam in gebieden zoals de Zaag, zeldzaam geworden. Rijkswaterstaat herstelt de oorspronkelijke natuur om de waterkwaliteit voor planten en dieren te verbeteren. Door het water weer gezond te maken krijgen uiteindelijk natuur, landschap en recreatie een kwaliteitsimpuls.

Kaderrichtlijn Water (KRW)

Sinds eind 2000 is de Kaderrichtlijn Water van kracht. De KRW zorgt er met maatregelen voor dat de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater in Europa goed is en dat we water duurzaam kunnen gebruiken. De ecologische kwaliteit van de meeste Nederlandse wateren is onder de maat vanwege ingrepen die het water onnatuurlijker hebben gemaakt. Denk aan steile en harde oevers, stuwen en dammen, kanalisering van rivieren, normalisering van beken en het laten verdwijnen van geleidelijke overgangen. Het grootste deel van de maatregelen om KRW doelen te halen heeft dan ook te maken het herstel en inrichting van het leefgebied voor natuur.